Vragen en reacties

U kunt uw vragen en reacties kwijt aan info@hoogkampenergie.nl . Hieronder een tweetal reacties met onze antwoorden. Namen zijn bij de webredactie bekend.

Reactie van een wijkbewoner

Is er ook gekeken naar toepassing van PCM's (Phase Change Materials) of thermochemische opslag per woning?

Antwoord Hoogkamp Energie

We hebben als werkgroep warmte van Hoogkamp Energie ook gekeken naar de mogelijkheid om per woning een energie oplossing te bedenken. Dit heeft veel voordelen aangezien je dan niet de hele wijk hoeft te organiseren voor de energietransitie. Iedereen zou het dan op zijn eigen tempo en naar eigen wensen kunnen inrichten. We hebben hierbij ook kort gekeken naar buffering van energie per huis. Nu verbruiken de woningen in de Hoogkamp behoorlijk veel gas (gemiddeld 1.850 m3 per jaar). Wanneer wijkbewoners veel isolerende maatregelen nemen dan kan dat naar verwachting teruggebracht worden naar gemiddeld ca 1200 m3 gas (weten we niet helemaal exact natuurlijk). 1 m3 aardgas komt overeen met 9,769 kWh, afgerond naar 10 kWh komt de warmtevraag neer op 12 MWh. Stel dat we deze warmte zelf willen invangen en met een thermo-chemisch buffer (zie bijgevoegd artikel) willen opslaan dan zullen we per woning zonnepanelen moeten plaatsen. De panelen zullen een redelijke temperatuur moeten produceren om het proces in het thermochemische buffer op gang te krijgen wat de de opbrengst van de panelen niet ten goede komt. Uitgaande van tapwater temperturen zou de opbrengst ongeveer 0,4 MWh per m2 kunnen bedragen. Dit betekent dat er 30 m2 per woning nodig zijn, hierbij zijn verliezen in het proces nog niet meegenomen. Dit zijn voor de woningen in de Hoogkamp niet bepaald afmetingen die zo beschikbaar zijn op of bij een woning. Daarbij moet ook nog geconcurreerd worden met dakkapellen, dakramen en PV panelen. Daarnaast speelt ook opslag volume een aandachtspunt. Om 12 MWht aan water op te slaan is ongeveer een volume nodig van 520 m3. Bij PCM's zou dit wellicht een factor 4 minder kunnen (zie: https://energiekaart.net/locosto/): 130 m3 en bij thermochemische opslag 5 tot 10 keer: 104 tot 52 m3. Dit zijn niet direct volumes die in een woning op de Hoogkamp beschikbaar is en bewoners zullen deze ruimte ook niet graag opofferen.

Dit wil trouwens niet zeggen dat PCM's of thermochemische opslag helemaal geen rol kan spelen in de toekomst. Bij de Hoogkamp wordt nu vooralsnog uitgegaan van een industriële wijk warmtepomp met een dag/nacht buffer (pit storage) en een seizoensopslag (bodemopslag). In dit concept zou in de toekomst ook PCM of thermochemische opslag een rol kunnen spelen. Het is sowieso het idee om een energiesysteem aan te leggen waar eventuele toekomstige oplossingen in geïntegreerd kunnen worden zodra die beschikbaar komen en betaalbaar zijn. Naar de toekomst toe zijn er best veel onzekerheden, wat wel vrij is is dat de woningen blijven staan en altijd een behoorlijke warmtevraag houden. Met een wijkwarmtenet proberen we daarop in te spelen, de installaties in de woningen te beperken maar wel in te kunnen spelen op ontwikkelingen zoals waterstof, geothermie, biomassa, PCM's, thermochemische opslag, zee zout batterijen en wat er verder maar bedacht mag worden.

Reactie van wijkbewoner t.a.v collectieve inkoopactie 2018 en aanbieding Zelfstroom

Is de aanbieding van Zelfstroom (oktober 2018), verbonden aan de collectieve inkoopactie van de gemeente (ook oktober 2018)? En is de aanbieding van Zelfstroom net zo aantrekkelijk als die van de gemeente?

Antwoord Hoogkamp Energie

De aanbieding van Zelfstroom heeft geen enkele relatie met de collectieve inkoop actie die via de gemeente verloopt. Ook zijn de beide acties niet vergelijkbaar: de aanbieding van Zelfstroom is helemaal niet zo aantrekkelijk als die van de gemeente. Voor 12 panelen (12x295 Wp) rekent Zelfstroom € 65,- huur per maand gedurende 10 jaar wat neer komt op totaal € 7.800. Daarna kun je ze voor € 50,- per paneel overkopen. De totaal kosten bedragen daarmee € 8.400. Op basis van de paneelkosten van de vorige collectieve inkoop bedragen de kosten € 5.600 voor 12 panelen (295 Wp) en een omvormer inclusief plaatsing en na teruggave van BTW. Bij Zelfstroom betaal je dus uiteindelijk € 2.800 meer voor aanschaf van de panelen.

Als een bewoner geen geld heeft om de panelen direct aan te schaffen kan hij/zij nog beter geld lenen om ze aan te schaffen. De panelen verdienen zich binnen 7 jaar terug en daarmee zou de totale kosten (bij 3% rente) € 6.900 bedragen (€ 5.600 * 1,03^7). Nog altijd € 1.500 goedkoper dan het bedrag van Zelfstroom.

Zonnepanelen huren is dus helemaal niet zo'n aantrekkelijk idee en zeker niet vergelijkbaar met de collectieve inkoopactie.

Reactie van een wijkbewoner

Waar ik zelf nieuwsgierig naar ben, ook met het oog op de positionering van de stad Arnhem in deze, is het ontwikkelen van een pilot waterstof. Zelf geloof ik om diverse logistiek-technische en financieel-economische redenen niet in 'all out electric' en mis ik zowiezo - ook in het landelijke debat - de optie(s) waterstof. Met verschillende wijkgenoten over gesproken, en het is in elk geval wel een thema dat her en der de aandacht heeft. Waarom ontwikkelen we als Hoogkamp geen proeftuin waterstof? Een prima alternatief voor aardgas. Het leidingnetwerk ligt er al. De gemeente Arnhem profileert zich met waterstofauto's. etc. Me dunkt, hier liggen mogelijkheden.

Antwoord Hoogkamp Energie

Hartelijk dank voor je reactie. De ontwikkelingen rond waterstof volgen wij ook op de voet. Er zijn al verkennende gesprekken gevoerd met het bedrijf Hymatters (adviesbureau op het gebied van waterstof toepassing) en ook met Nedstack (leverancier van brandstofcellen). In de oplossingsrichting van de wijkwarmtepomp hebben we gekeken naar de mogelijke inpassing van een waterstof aangedreven brandstof cel. Deze optie houden we zeker open. De brandstof cel is in staat om zowel elektra als warmte te produceren welke beide nuttig gebruikt kunnen worden in het energiesysteem. We hebben alleen wel veel waterstof nodig voor onze warmtevoorziening (167.000 kg binnen het wijk warmtepomp concept waarmee 40% van de vraag gedekt kan worden de rest komt uit de zonweide). Dit vergt veel logistieke bewegingen aangezien er geen waterstof pijpleiding in de buurt loopt (deze lopen van Rotterdam naar DSM in Limburg en van Rotterdam naar Antwerpen). Per vrachtwagen zou 100 kg per keer aangevoerd kunnen worden maar dit levert dan wel bijna 5 vrachtwagens per dag op (in zomer minder in de winter meer). Daarnaast is de kostprijs van waterstof nog hoog, ca € 10,-/kg voor blauwe waterstof. Dit levert een bijna 5 maal zo hoge prijs op ten opzichte van inkoop elektra.

Toch houden we graag deze optie open want wellicht dat in de toekomst duurzame en betaalbare brandstoffen aangevoerd kunnen worden via ons bestaande gasnet. De te kiezen energieoplossing zal hier zeker bij aan moeten kunnen sluiten.

Ook het idee van een waterstof pilot willen we graag meenemen in het vervolgtraject. Wellicht zou via de zonneweide via elektrolyse waterstof geproduceerd kunnen worden en bijvoorbeeld geleverd aan een wijk-waterstof-auto of misschien wel bij het Shell tankstation verkocht. De hoeveelheden die hiervoor nodig zijn zijn veel lager (1kg H2 = 100 km rijden, heb ik me laten vertellen) dan voor onze warmte oplossing en daardoor waarschijnlijk makkelijker realiseerbaar. En inderdaad Arnhem profileert zicht graag op dit gebied. Dus al met al: heel goed idee! Kijken of we hier onderzoeksgeld voor beschikbaar kunnen krijgen.

Vraag / opinie van een wijkbewoner

Prachtige folder waarin een aantal essentiële zaken ontbreken:

1. onze nationale gasinfrastrucuur

of wel het hele net van gasleidingen, pompstations en huisaansluitingen met

een contante vervangingswaarde van een € 30 miljard; door alle gebruikers

wat aanleg en onderhoud betreft samen betaald via de gastarieven;

met ons allen van het gas af betekent dat dit bedrag in het putje verdwijnt,

net als indertijd die € 1 miljoen voor de wadi’s op de Hoogkamp;

dit gasnet is prima geschikt om allerlei vormen van gas aan huis af te leveren,

ecogas en vergistingsgas, al dan niet gemengd met aardgas, waterstof en stikstof;

conclusie is dus dat ieder energieproductie-/distributieplan dat voorbij gaat aan

welke energiemix we willen, inclusief de mogelijkheden van ons gasnet, gewoon

niet deugt!

2. wij hebben de afgelopen 30 jaar voor circa € 30.000 geïnvesteerd in dubbel glas,

sponningen en kozijnen, nieuw dakbeschot, zolderisolatie, spouwmuurisolatie, een

super geïsoleerde schuifpui en een HR++ verwarmingsketel; het rendement van die

ketel nadert de 100%, daar kan geen enkel ander verwarmingssysteem tegen op;

dat heeft er toe geleid dat ons gasverbruik is gedaald van 2.500 naar 1.000 m3

per jaar, waarvan 750 m3 voor verwarming en douchen; verder investeren in isolatie

is niet kosteneffectief;

wij verwarmen ons huis dus voor € 65 per maand;

iedere duurdere oplossing is voor ons niet interessant!!

en onze kinderen in gasloos Leidsche Rijn betalen voor de verwarming van hun super

geïsoleerde tussenwoning € 175 per maand, waarvan € 150 aan vaste lasten voor het

warmwaterleidingnet;

3. wij kiezen om goede redenen voor gas, aard-/bio- of gemixd gas maakt ons niet uit;

wij gaan er van uit dat Hoogkamp Energie onze wijk niet van het gasnet afkoppelt;

mocht het onverhoopt toch zover komen dan stappen wij over op low calory propaan,

met een tankje van 600 liter in de voortuin, in de put waar vroeger onze watermeter

zat, en een prijs van € 1 per liter kunnen we 2 jaar vooruit, zodat de kosten om ons

huis te verwarmen ook nog eens halveren!

Antwoord Hoogkamp Energie:

Hartelijk dank voor uw uitgebreide reactie op onze folder. Op dit moment zijn er veel ontwikkelingen gaande op zowel landelijk als regionaal niveau. De beschikbaarheid van duurzame gas (in wat voor mix dan ook) is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Wij proberen via Hoogkamp Energie zoveel mogelijk aan te haken bij deze ontwikkelingen. Zo zijn we onlangs Wijk van de toekomst geworden binnen het Gelders Energie Akkoord (GEA). Binnen Gelderland worden er 7 regio's opgericht om op regio niveau naar de beste oplossingen te zoeken. Daarnaast is de gemeente bezig een energievisie te ontwikkelen welke in 2021 gereed moet zijn. Hierin staat per wijk de energie oplossing voor de toekomst aangegeven. Via het platform Hoogkamp Energie proberen we samen met wijkgenoten te zoeken naar wat vanuit bewonersperspectief wenselijk is. Van daaruit kunnen we dan ook een stem geven richting ander overheden of organen.